Voorkom een black-out tijdens een toets met deze 5 tips
30-10-2023
Je kent het vast wel: je bent net begonnen met de toets waar je uren voor hebt geblokt, of je staat op het punt om te starten met de presentatie die je al duizend keer hebt geoefend. En dan, ‘uit het niets’, ben je alles kwijt. Die eerste, pakkende zin van je presentatie of die regel voor het berekenen van de oppervlakte van een cirkel is spontaan uit je geheugen verdwenen. Je hebt een black-out. Maar wat is een black-out eigenlijk? En belangrijker: wat kun je ertegen doen?
Wat is een black-out?
Een black-out kun je het beste zien als een blokkade tussen je langetermijngeheugen en werkgeheugen. Wanneer jij je presentatie voorbereidt of voor je toets leert, wordt alle informatie opgeslagen in je langetermijngeheugen. Als je daarna voor de klas staat of je toets krijgt, is het de bedoeling dat die informatie vanuit je langetermijngeheugen naar je werkgeheugen gaat, zodat je het kunt gebruiken om je presentatie te geven of toets te maken. Maar soms gaat dit door stress niet helemaal goed, en is de weg tussen die twee geheugens even geblokkeerd. Dan heb je een black-out.
Hoe voorkom je een black-out?
Tip 1. Plannen, plannen, plannen
Een goed begin is het halve werk! Plan het leren voor je toets of presentatie goed (en houd je aan deze planning). Dan weet je in ieder geval al zeker, dat je niet alles nog op het laatste moment hoeft te doen. Je voorkomt dan dat je vlak voor je toets nog snel moet opzoeken hoe die Romeinse keizer ook alweer heette, of wat ook alweer de vertaling van ‘piscine’ is. Dat heb je namelijk allang geleerd. Een goede voorbereiding scheelt een hoop stress. En minder stress = minder kans op een black-out.
Tip 2. Blijf positief denken
Als je eenmaal een keer een black-out hebt gehad, word je al gauw bang dat dit nog een keer gebeurt. Heel logisch natuurlijk, maar ook heel vervelend. Doordat je er bang voor bent, krijg je namelijk meer stress. En stress kan er juist voor zorgen dat je een black-out krijgt.
Blijf daarom zo positief mogelijk denken in de aanloop naar je toets of presentatie. Een trucje hiervoor is om tegen jezelf te praten alsof je tegen een vriend of vriendin zou praten. Dat klinkt misschien een beetje gek, maar stel het je maar eens voor: als jouw beste vriend/vriendin dit probleem zou hebben, wat zou je dan tegen hem/haar/hen zeggen? Waarschijnlijk zoiets als: ‘Het komt goed, joh!’, ‘You got this!’ of ‘Ik geloof dat je het kunt!’. Nu is het tijd om net zo positief over jezelf te denken.
Oefen maar eens met voor de spiegel staan en tegen jezelf zeggen: ‘Het komt goed! Ik kan het.’ De eerste keer zal dat een beetje vreemd voelen, maar na een paar keer kan het al goed werken tegen stress! En mocht je het toch geen fijne manier vinden, dan kun je ook gewoon even je vrienden appen of bellen en het van hen horen!
Tip 3. Ga op tijd naar bed
Het is natuurlijk verleidelijk om op de laatste avond voor je toets of presentatie tot laat op te blijven, om alles nog even goed in je hoofd te stampen. Toch kun je dat beter niet doen! Vertrouw erop dat je al goed genoeg bent voorbereid en kies ervoor om op tijd naar bed te gaan. Door genoeg te slapen, zul je morgen namelijk veel minder moe zijn, waardoor je je beter kunt concentreren. Daarbij verwerken je hersenen tijdens het slapen alles wat je hebt geleerd nog wat beter. Op tijd naar bed gaan is dus een win-winsituatie!
Tip 4. Begin met de makkelijke vragen
De kans is groot dat je op de dag van je toets toch een beetje zenuwachtig bent en dat je je zorgen maakt of je de antwoorden wel gaat weten. Wanneer je de toets eenmaal voor je hebt, is het dan ook logisch dat je bij de eerste moeilijke vraag meteen denkt: ‘Shit, dat weet ik helemaal niet!’. Dat zorgt alleen meteen voor stress en is niet echt goed voor je zelfvertrouwen. Begin je toets daarom gewoon makkelijk! Kijk in het begin vooral naar welke vragen je wél weet, en vul die alvast in. Grote kans dat je door die confidence boost zometeen ook het antwoord op de moeilijke vragen kunt bedenken! En anders heb je in elk geval de eerste punten binnengehaald.
Tip 5. Just breathe
Schiet je tijdens je presentatie of toets toch in de stress? Focus dan op je ademhaling. Kijk even weg van de klas of je toets en adem diep in en uit. Soms kan het ook helpen om even een slokje water te nemen, zodat je lichaam echt even met iets anders bezig is. Mocht je na deze korte onderbreking nog steeds erg gestrest zijn, dan kun je wat uitgebreidere ademhalingsoefeningen proberen. Bijvoorbeeld een van deze twee:
- Square Breathing is een techniek die ook in het leger wordt gebruikt. Je kunt deze techniek voor je zien als een vierkant, waarbij je een voor een alle kanten afgaat. Je begint met 4 seconden inademen (de eerste kant), houdt 4 seconden je adem vast (de tweede kant), ademt dan 4 seconden uit (de derde kant) en wacht weer 4 seconden (de vierde kant). Daarna kun je weer vier seconden inademen, waarmee je begint aan de tweede ronde. Je kunt dit zolang doen als je wilt en het maakt niet uit of je hierbij door je mond of neus ademt. Meestal zorgt dit binnen 2 tot 3 minuten wel voor ontspanning.
- 4-7-8 Breathing is een techniek voor diepe ontspanning. Je begint bij deze techniek met 4 seconden inademen door je neus, waarna je je adem 7 seconden vasthoudt en daarna 8 seconden uitademt door je mond. Over het algemeen wordt aangeraden deze methode vier keer te herhalen, zodat je echt ontspannen bent voordat je verder gaat met je toets of presentatie.
Alvast heel veel succes met je presentatie of toets. You got this!
Geschreven door Lisanne
Betere cijfers met School24!
School24 is het alles-in-één digitale leerplatform voor de middelbare school. In de online leeromgeving vind je geanimeerde video’s, samenvattingen en begrippenlijsten, en oefen je met opgaven en flashcards. Zo ben jij het hele jaar door goed voorbereid op de lessen en toetsen!