Optimale focus met de cirkels van aandacht
12-09-2023
Tijdens het maken van een SO of proefwerk is het een uitdaging om volledig gefocust te blijven; er lopen mensen op de gang, je ziet buiten vogels vliegen. Je kijkt naar je blaadje en weet het antwoord op de vraag niet meer (terwijl je deze paragraaf gisteren nog had doorgenomen!). Grote kans dat je het nog wel weet, maar niet in optimale focus zit. De zogenaamde ‘cirkels van aandacht’ helpen je om weer in de juiste focus te komen!
Geschreven door Lizzy
Wat zijn de cirkels van aandacht?
De theorie van de cirkels van aandacht is bedacht door de Duitse sportpsycholoog Eberspächer. Hij analyseerde topsporters en hielp hen met het behalen van optimale prestaties via de ‘cirkels van aandacht’. Er zijn zes cirkels van aandacht, die ik hieronder 1 voor 1 omschrijf.
Cirkel 1: mijn taak
In de eerste aandachtscirkel ben je met je volle aandacht bij wat je nú moet uitvoeren. Op een toets is dat: vraag 1a beantwoorden. Bij een tennisser is dat: de bal slaan. Hier heb je zelf controle over. Zie het als een zaklamp: in cirkel 1 beschijnt de zaklamp een klein gebied en is het licht erg fel.
Cirkel 2: directe afleiding
Op het moment dat je afgeleid raakt door bijvoorbeeld iemand die op de gang gilt of de docent die aan het bewegen is, zit je in cirkel 2. Dit zijn directe afleidingen, waar je geen controle over hebt. Het is logisch dat je afgeleid raakt, dus probeer het te accepteren en weer terug te gaan naar cirkel 1: je taak.
Cirkel 3: denken aan wat hoort te zijn
In cirkel 3 ga je je afvragen hoe de situatie had moeten zijn. ‘Gister wist ik dit begrip nog! Dit had ik moeten onthouden!’ 
Laat die gedachten er zijn, maar keer hierna terug naar cirkel 1. De gedachten helpen je niet verder, dus schouders eronder en Go! 
Cirkel 4: denken aan winnen en verliezen
Je raakt nog verder van de eerste cirkel verwijderd wanneer je gaat nadenken over slagen of falen. Bij een toets is de kans groot dat je in deze cirkel belandt. ‘Ga ik een voldoende halen of een onvoldoende?’
Denk weer aan de zaklamp: het gebied waarop je je aandacht nu schijnt is veel groter, en dus ook minder fel, minder sterk en minder efficiënt. Breng je gedachten weer terug naar dat kleine, felle licht! 💡
Cirkel 5: denken aan de consequenties
Cirkel 4 leidt vaak tot cirkel 5: de cirkel waarin je nadenkt over de gevolgen van het slagen of falen. ‘Blijf ik zitten?’, ‘Worden m’n ouders boos?’, ‘Hoe ga ik dit ooit nog ophalen?’.
Je aandacht wordt over een nóg groter gebied verdeeld, wat de kracht van je licht laat vervagen. Zonde! Je hebt al je lichtkracht nodig voor je taak. Terug naar cirkel 1!
Cirkel 6: wat doe ik hier?
In cirkel 6 vraag je je af: ‘Wat doe ik hier nog?’ Ik had me beter ziek kunnen melden of naar een ander niveau kunnen gaan. Misschien had ik helemaal niet voor economie moeten kiezen!’.
Je aandacht is zo ver afgedwaald van cirkel 1 dat je het wil opgeven.
Trainen maar! ✍️💡🏋️
Je wilt natuurlijk niet in cirkel 6 terechtkomen, en het liefst eigenlijk ook al niet in cirkel 3, 4 en 5. De afleidende gedachten helpen je niet bij het uitvoeren van je taak: de vraag zo goed mogelijk beantwoorden. Je kan je gedachten natuurlijk niet uitzetten, maar als je je bewust wordt van de hindernissen en de verschillende cirkels, kan je leren om ze te ontwijken!
Herinner jezelf om te focussen door tegen jezelf te zeggen: cirkel 1! Zo ben je als het ware je eigen sportcoach, die je erop betrapt dat je aan het afdwalen bent.
Je kan al beginnen met oefenen tijdens het maken van je huiswerk. Zet een timer van dertig minuten aan en probeer je zo veel mogelijk te focussen op je taak: opdracht voor opdracht je huiswerk doornemen.
Voor je het weet, heb je de mindset van een topatleet! Succes!
Met School24 ben je altijd goed voorbereid!
School24 is het alles-in-één digitale leerplatform voor de middelbare school. In de online leeromgeving vind je geanimeerde video’s, samenvattingen en begrippenlijsten, en oefen je met opgaven en flashcards. Zo ben jij altijd goed voorbereid op de lessen en toetsen!